Değer artış, kazancı vergisi nedir, nasıl hesaplanır?

Dünyanın her yerinde olduğu gibi ülkemizde de yatırım aracı olarak gayrimenkullerde değerlendirilmektedir. Ancak yapılan gayrimenkul satışlarının ardından elde edilen kârın belirli bir miktarını vergi olarak ödenmesi gerekir. Değer artış kazancı vergisi ise bu süreç ve sonrasında yapılması gereken bazı detaylar içermektedir. Bu detaylar arasında değer artış kazancı vergisinin ne olduğu, nasıl hesaplandığı ve nasıl ödeneceğine dair akıllarda soru işareti oluşturmaktadır.

Değer Artış Kazancı Vergisi Nedir?

Gayrimenkul alım-satımı, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de yatırım aracı olarak popülerdir. Ancak, gayrimenkul satışından elde edilen karlar vergiye tabidir. Değer artış kazancı vergisi, yatırım amaçlı satın alınan bir gayrimenkulün 5 yıl içinde elden çıkarılması durumunda ortaya çıkar. Bu vergi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. maddesi gereğince belirli oranda ödenir. Vergilendirme süreci, Resmi Gazete’de yayımlanan 5615 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen düzenlemelere göre 2007 yılından beri yürütülmektedir.

İLGİLİ HABER Bursa’da eğitim uçağı düştü, 2 pilot vefat etti

Değer artış kazancı vergisi, gayrimenkulün edinilmesinden itibaren 5 yıl içinde elde edilen karları kapsar. Ancak, bu vergiden istisna tutulan bir limit vardır. Güncel olarak 55.000 TL olan bu sınır her yıl belirli kriterlere göre güncellenir. Bu istisna sınırını öğrenmek için T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet sitesinde yer alan “Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı” sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

5 yılın sonunda satış yapılmışsa, vergi zaman aşımına uğrar ve bu durumda vergi ödenmez. Aynı şekilde, istisna sınırının altında kar elde edilen satışlar da vergiden muaf tutulur.

Değer Artış Kazancı Vergisi Nasıl Hesaplanmaktadır?

Gayrimenkul değer artış kazancı vergisi hesaplama sürecinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay güncellenen Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) kullanılır. Ancak, bu hesaplama sürecinde alım ve satımın yapıldığı ay değil, bir önceki ayın Yİ-ÜFE oranları dikkate alınır. Vergi hesaplama adımlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Öncelikle gayrimenkulün satıldığı tarihten bir önceki ayın Yİ-ÜFE oranını, alımın yapıldığı dönemin bir ay öncesindeki orana bölün. Bu, evin güncel fiyatını belirlemenize yardımcı olacaktır.
• Daha sonra konutun alış fiyatını bu oranla çarparak güncel fiyatınızı bulun.
• Evin satış fiyatından bu güncel fiyatı çıkararak kazancınızı hesaplayın.
• İstisna bedelini çıkararak vergiye tabi tutarı belirleyin.

Ödemeniz gereken vergi miktarını hesaplamak için ilgili yılın vergi tarifesinde belirtilen yüzdeleri kullanmanız gerekecektir. Güncel gelir vergisi dilimleri hakkında bilgi almak için T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayımlamış olduğu tarifeye göz atmanız gerekir.

Değer Artış Kazancı Vergisini Kim Öder?

Değer artış kazancı vergisi, gayrimenkulün satışından elde edilen kar üzerinden ödenir ve bu vergiyi 5 yıllık süre içinde gayrimenkulü satan kişi öder. Değer artış kazancı vergisi, vergi dönemlerinde beyanname aracılığıyla ilgili kurumlara bildirilir. Beyanname, satışın gerçekleştiği tarihten sonraki ilk mart ayının 1 ila 25 arasında teslim edilmelidir. Beyannameyi teslim ettikten sonra süreci, T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sunduğu uygulama aracılığıyla takip edebilirsiniz.

Değer artış kazancı vergisi ödemeleri iki taksit halinde yapılabilir. İlk taksit mart ayında, ikincisi ise temmuzda toplanır. Beyanname doldurulurken bilgilerin doğru olmasına özen gösterilmelidir. Aksi bir durumla karşılaşıldığında, hatalı beyanda bulunulması sebebiyle cezai işlem uygulanabilir. Benzer şekilde, vergi beyanının zamanında yapılmaması durumunda her yıl miktarı TEFE, TÜFE ve ÜFE endekslerine bağlı olarak güncellenen para cezaları uygulanabilir.

Değer Artış Kazancında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Değer artış kazancında dikkat edilmesi gerekenler sadece “Değer artış kazancı vergisi ödenmezse ne olur?” sorusunun cevabıyla sınırlı değildir. Kazancın hesaplanmasından vergi ödemesine kadar geçen süreçte birçok önemli detaya dikkat etmek gerekir. Örneğin:

• Gayrimenkul değer artış kazancı vergisi hesaplama süreci, birkaç adımdan oluşur ve doğru verilerin seçilmesini gerektirir. Bu süreci hızlandırmak için çeşitli internet sitelerinde bulunan hesaplama araçlarını kullanabilirsiniz. Hata riskini azaltmak için bir uzmandan yardım almayı düşünebilirsiniz.
• Değer artış kazancının vergilendirilmesinde mükellef ve vergi kurumunun haklarını korumak amacıyla endeksleme formülü uygulanır. Endeksleme oranı genellikle %10 olarak belirlenir. Ancak, satış tarihinden önceki ayın Yİ-ÜFE oranı %10’dan fazlaysa, verginin hesaplanmasında Yİ-ÜFE oranı dikkate alınır. %10’un altındaysa, vergi borcu gayrimenkul satış ve alış fiyatları arasındaki farka göre belirlenir.
• Bazı durumlarda, değer artış kazancı vergisinden muafiyet söz konusudur. Örneğin, gayrimenkul miras veya bağış yoluyla edinilmişse vergi ödenmez. Bu durumda değer artış kazancı hesaplama süreci gereksiz hale gelir.
• Gayrimenkul eşe veya çocuğa intikal etmiş ve ödeme aile reisi tarafından yapılacaksa, bu durum kayıtlara karşılıksız intikal olarak geçer. Bu durumda veraset ve intikal vergisi ödenir.
• Gayrimenkul satışı sonrasında değer artış kazancı kapsamında bazı giderlerin geri alınabilme olanağı vardır. Bu kapsamda, gayrimenkulün maliyet bedeli, elde çıkarma nedeniyle satıcı tarafından üstlenilen giderler ve ödenen vergiler geri alınabilir.

admin

See Full Bio